Przyspieszone postępowanie układowe – co to jest?
Jest to jedno z czterech postępowań restrukturyzacyjnych, które znajdują się w polskim porządku prawnym. Jego zadaniem – identycznie jak w przypadku innych rodzajów restrukturyzacji – jest uchronienie dłużnika przed koniecznością ogłoszenia upadłości.
Omawiana procedura jest szczegółowo uregulowana w Dziale II Ustawy Prawo restrukturyzacyjne, począwszy od art. 227.
Ilu przedsiębiorców decyduje się na przyspieszone postępowanie układowe?
Jeszcze w 2020 r. przyspieszone postępowanie układowe było drugim najchętniej wybieranym typem postępowania restrukturyzacyjnego przez polskich przedsiębiorców. W tym okresie skorzystało z niego 29% wszystkich restrukturyzujących się firm.
W 2021 r. z tego rodzaju restrukturyzacji skorzystało już tylko 6% podmiotów, a w 2022 r. – 7%. Spadek ten jest wynikiem ogromnego zwiększenia popularności postępowania o zatwierdzenie układu.
Jakie warunki musi spełnić firma, aby mogła skorzystać z przyspieszonego postępowania układowego?
Głównym warunkiem, który musi spełnić firma chcąca skorzystać z przyspieszonego postępowania układowego, jest ten dotyczący sumy wierzytelności spornych.
Omawiany typ postępowania restrukturyzacyjnego jest dostępny dla tych firm, w których suma wierzytelności spornych nie przekracza 15% wierzytelności uprawnionych do głosowania nad układem.
Jeśli sąd stwierdzi, że limit ten został przekroczony (a także gdy uzna, że może dojść do pokrzywdzenia wierzycieli lub istnieją uzasadnione obawy, że układ nie zostanie wykonany), to wówczas postępowanie zostanie umorzone.
Przyspieszone postępowanie układowe – przebieg
Ten rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego różni się od opisanego przez nas wcześniej postępowania o zatwierdzenie układu przede wszystkim większym stopniem sformalizowania. Odbywa się ono przy udziale sądu.
Pierwszy krok to złożenie do sądu wniosku o otwarcie postępowania
Przyspieszone postępowanie układowe zaczyna się od złożenia wniosku przez dłużnika (lub jego pełnomocnika) do sądu. Sądem właściwym jest sąd, w okręgu którego znajduje się ośrodek podstawowej działalności dłużnika, czyli najczęściej jego siedziba.
Wniosek musi zawierać (oczywiście oprócz podstawowych danych dłużnika):
- propozycje układowe wraz ze wstępnym planem restrukturyzacyjnym,
- aktualny wykaz majątku dłużnika,
- wykaz wierzycieli,
- wykaz wierzytelności spornych,
- sumę wierzytelności z wyszczególnieniem, które wierzytelności są objęte układem z mocy prawa, a wobec których konieczna jest zgoda wierzyciela.
Poprawne przygotowanie wniosku jest niezwykle istotne, ponieważ sąd rozpatruje go na posiedzeniu niejawnym, jedynie na podstawie przedstawionych informacji i dokumentów.
Wszystkie wymogi formalne dotyczące wniosku o rozpoczęcie przyspieszonego postępowania układowego są zawarte w art. 227 Prawa restrukturyzacyjnego.
Jeśli sąd zdecyduje o rozpoczęciu przyspieszonego postępowania układowego (ma na to tydzień od momentu złożenia wniosku), to jest ono skuteczne i wykonalne z dniem jego wydania.
Drugi krok to wyznaczenie przez sąd nadzorcy sądowego
Nadzorcą sądowym wyznaczonym przez sąd musi być doradca restrukturyzacyjny.
Jego zadaniem jest przygotowanie:
- spisu wierzytelności (także spornych),
- planu restrukturyzacyjnego (uwzględniającego propozycje złożone przez dłużnika),
- propozycji układowych.
Z uwagi na przyspieszony charakter postępowania nadzorca sądowy musi wykonać swoje zadanie w ściśle określonym terminie - 14 dni.
Wyżej wymienione dokumenty nadzorca sądowy przekazuje sędziemu-komisarzowi.
Trzeci krok to wyznaczenie terminu zgromadzenia wierzycieli
Wykonanie tego kroku należy do sędziego-komisarza. Zgodnie z art. 263 Prawa restrukturyzacyjnego powinien dokonać tego niezwłocznie po otrzymaniu wyżej wspomnianych dokumentów od nadzorcy sądowego.
Ważne jest, aby termin zgromadzenia wierzycieli został wyznaczony w taki sposób, aby każdy z wierzycieli mógł zapoznać się z przedstawionymi propozycjami układowymi, a także planem restrukturyzacyjnym.
Czwarty krok to głosowanie nad układem
Wierzyciele mogą głosować za układem lub przeciwko niemu.
Jeżeli układ zostanie przyjęty, przyspieszone postępowanie układowe zostanie zakończone i nastąpi realizacja zawartego układu, zgodnie z jego postanowieniami.
Po wydaniu postanowienia przez sąd dłużnik jest zobowiązany do wypełnienia postanowień zawartego z wierzycielami układu.
