Firmy windykacyjne w Polsce – jak działają?
Rynek usług windykacyjnych urósł w ostatnich latach. Jak czytamy w raporcie stworzonym przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce:
Na koniec I kwartału 2024 roku Członkowie ZPF, którzy wzięli udział w badaniu, zarządzali 19,15 mln sztuk wierzytelności o łącznej wartości nominalnej 174,93 mld PLN.
Warto zaznaczyć, że pod koniec czerwca 2020 r. kwota ta wynosiła 127 mld zł.
Na naszym rynku funkcjonuje całkiem sporo firm windykacyjnych, ale schemat działania nie jest wspólny dla nich wszystkich. Zasadniczo można podzielić je na dwie różne kategorie, jeśli chodzi o podejście do windykacji.
Do pierwszej należą te firmy, które skupują całe pakiety wierzytelności, aby następnie je egzekwować na własny rachunek. W przypadku niektórych rodzajów długów (np. kredytów bankowych) wykorzystują w tym celu tzw. fundusze sekurytyzacyjne.
Fundusz sekurytyzacyjny to szczególny rodzaj funduszu inwestycyjnego. Poprzez emisję certyfikatów inwestycyjnych gromadzi on środki na nabycie wierzytelności lub praw z tytułu wierzytelności, a następnie dokonuje windykacji nabytych wierzytelności lub praw z wierzytelności albo obrotu nimi w celu osiągnięcia zysku.
Druga grupa to firmy, które nie skupują wierzytelności, ale biorą aktywny udział w procesie windykacji. Do niej należą przede wszystkim kancelarie prawne specjalizujące się w tej właśnie dziedzinie.
Ze względu na powyższe kwestie, a także na fakt, że firmy zajmujące się obsługą wierzytelności mogą nie ograniczać się jedynie do tej konkretnej działalności, trudne jest stworzenie jednoznacznego zestawienia najważniejszych firm w branży. My jednak podjęliśmy się tego zadania, stosując poniższą metodologię.
Jak powstało nasze zestawienie?
W tabeli poniżej zebraliśmy najważniejsze dane pochodzące z rocznych sprawozdań finansowych firm windykacyjnych dostępne w Repozytorium Dokumentów Finansowych Krajowego Rejestru Sądowego.
Wybierając firmy do uwzględnienia w naszym zestawieniu wykorzystaliśmy:
- bazę aktywnych spółek prawa handlowego, dla których kod PKD przeważającego rodzaju działalności to 82.91. Z (Działalność świadczona przez agencje inkasa i biura kredytowe),
- a także listy firm windykacyjnych lub zajmujących się zarządzaniem należnościami będących członkami najważniejszych organizacji branżowych (np. Związek Przedsiębiorstw Finansowych, Polski Związek Zarządzania Wierzytelnościami).
Opierając się na tych źródłach pozyskaliśmy dane finansowe dla 134 przedsiębiorstw. Z tej grupy wybraliśmy następnie tylko te spółki, których przychody netto ze sprzedaży przekroczyły w 2021 lub 2022 roku 1 mln zł.
Firmy uwzględnione w tabeli zajmują się zarówno windykacją na własny rachunek (skupują pakiety długów), jak i w imieniu klienta. Przy tym rzadko informują w swoich sprawozdaniach finansowych o dokładnej strukturze swoich przychodów.
W tej sytuacji uznaliśmy, że posortowanie tabeli na podstawie wielkości sprzedaży uwzględnionych firm mogłoby zafałszować obraz rynku. Aby żaden z graczy nie poczuł się pokrzywdzony, posortowaliśmy ją alfabetycznie.
Warto zatem potraktować nasze zestawienie finansowe nie jako ranking firm windykacyjnych, a bardziej jako wykaz najważniejszych podmiotów działających w Polsce.
Cała tabela, w której znalazło się ponad 70 podmiotów, prezentuje się następująco:
Kruk SA
Kruk SA to jedna z najdłużej funkcjonujących na polskim rynku firm zajmujących się obsługą wierzytelności. Działa od ponad 20 lat i na swojej stronie internetowej informuje, że w tym czasie pomogła spłacić zadłużenie ponad trzem milionom Polaków.
Firma zajmuje się głównie windykacją wierzytelności nabytych na własny rachunek, ale także dochodzi należności na zlecenie banków, firm telekomunikacyjnych, ubezpieczycieli i innych zewnętrznych podmiotów.
Zysk netto spółki w 2022 r. wyniósł ponad 805 mln zł, co oznacza, że był wyższy o 110 mln zł, niż w 2021 r.
W sprawozdaniu finansowym za 2022 r. firma wykazała 2,14 miliarda złotych przychodu z tytułu windykacji nabytych wierzytelności.
Grupa Kruk została założona w Polsce, a obecnie działa również w Rumunii, Czechach, Słowacji, Niemczech, Włoszech i Hiszpanii.
Best SA
Firma Best SA swoją działalność na rynku polskim (bo funkcjonuje również we Włoszech) opiera na skupowaniu wierzytelności za pomocą funduszy sekurytyzacyjnych. Spółka istnieje na rynku od 1994 roku, a od 1997 roku jej akcje notowane są na GPW w Warszawie.
Firma dzieli zarządzanie wierzytelnościami na trzy rodzaje:
- wierzytelności detaliczne.
- wierzytelności hipoteczne,
- pozostałe
Best SA w swojej działalności w największym stopniu skupia się na pierwszym z wymienionych rodzajów. Wierzytelności detaliczne to 86,3% całości, hipoteczne 4,8%, a pozostałe 8,9%. Jak czytamy w sprawozdaniu z działalności za rok 2021:
Inwestujemy głównie w portfele nieregularnych wierzytelności bankowych, które na dzień bilansowy stanowiły 71% wartości księgowej naszego portfela. Posiadamy ponad dwudziestoletnie doświadczenie w ich dochodzeniu, Kolejnymi co do wielkości kategoriami wierzytelności znajdujących się w naszym portfelu są wierzytelności telekomunikacyjne, które stanowią 22% łącznej wartości księgowej zarządzanego portfela oraz wierzytelności pożyczkowe, które stanowią 7% łącznej wartości księgowej zarządzanego portfela.
Przychody Best SA z windykacji nabytych wierzytelności w roku 2022 wyniosły ponad 453 milionów złotych.
Kredyt Inkaso SA
Działalność grupy kapitałowej Kredyt Inkaso (w skład której wchodzi kilka mniejszych firm) jest oparta przede wszystkim na nabywaniu na własny rachunek portfeli wierzytelności oraz zarządzaniu tymi portfelami. Spółka nabywa pakiety wierzytelności pochodzące głównie z sektora bankowego, pożyczkowego, telekomunikacyjnego i ubezpieczeniowego.
Obecnie większość transakcji nabycia pakietów wierzytelności przeprowadzają wyspecjalizowane fundusze, które są nadzorowane przez instytucje państwowe, w tym m.in. KNF i UODO. Na rynku wierzytelności konsumenckich zauważalny jest wzrost podaży ze strony banków, które są zainteresowane sprzedażą trudno ściągalnych zobowiązań swoich klientów profesjonalnym podmiotom.
– czytamy w sprawozdaniu z działalności spółki za rok 2022.
Przychód Kredyt Inkaso wyniósł w 2022 r. ponad 2018 milionów złotych.
Intrum sp. z o.o.
Intrum to firma, której głównym przedmiotem działalności jest zarządzanie wierzytelnościami. Spółka zajmuje się tym zarówno na rzecz jednostek wewnątrz swojej Grupy, jak i dla klientów zewnętrznych.
Firma skupia się nie tylko na odzyskiwaniu należności, ale również na edukacji – na swojej stronie internetowej informuje, że jednym z jej zadań jest „wskazanie rozmówcy, jak zarządzać swoimi wydatkami tak, by kolejny raz nie znaleźć się w takiej sytuacji”.
Część przychodów realizowana jest na poziomie sądowym oraz przez windykację komorniczą. Specyfika tego rozwiązania w pierwszej jego fazie powoduje wzrost kosztów (opłaty sądowe, komornicze, koszty zastępstwa procesowego), a jednocześnie odłożone w czasie przychody.
– Intrum tak charakteryzuje swój model działania w sprawozdaniu z działalności za rok 2022.
Przychody spółki wyniosły w 2022 roku niemal 119 milionów złotych.
Ultimo SA
Ultimo SA to wrocławska spółka, która funkcjonuje na rynku od 2002 roku. Firma koncentruje się na kilku obszarach rynku wierzytelności. Pierwszy z nich to zakup portfeli wierzytelności, co stanowi fundament procesu zarządzania roszczeniami. Zakup dotyczy przede wszystkim portfela wierzytelności konsumenckich z tytułu kredytów bankowych, usług telekomunikacyjnych, ubezpieczeń i innych usług.
Spółka prowadzi obsługę wierzytelności przede wszystkim na etapie polubownym, ale również na etapie przedsądowym.
Przychody spółki z wyniosły w 2022 roku ponad 97 milionów złotych.
Hoist Polska sp. z o.o.
Hoist Polska Sp. z o.o. zajmuje się nabywaniem i serwisowaniem portfeli wierzytelności masowych, a także świadczeniem komplementarnych usług związanych z zarządzaniem wierzytelnościami.
W ramach zarządzania wierzytelnościami Spółka świadczy usługi z zakresu wspierania podmiotów inwestujących w portfele wierzytelności masowych, polegające na kompleksowej organizacji procesu inwestycyjnego oraz procesu dochodzenia spłaty nabytych wierzytelności.
– czytamy w sprawozdaniu z działalności spółki za rok 2022.
Przychody spółki z tytułu nabytych wierzytelności w roku 2022 wyniosły ponad 71 milionów złotych.
Kaczmarski Inkasso sp.j.
Kaczmarski Inkasso sp.j. to wrocławska spółka, która powstała w 2018 roku, wcześniej funkcjonując jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Od 30 lat obsługuje na masową skalę zarówno klientów strategicznych: banki, firmy pożyczkowe, leasingowe, telekomy, ubezpieczycieli, jak i małe oraz średnie przedsiębiorstwa ze wszystkich branż.
Spółka w swojej działalności skupia się przede wszystkim w prowadzeniu windykacji polubownej na zlecenie.
Przychody spółki z tytułu windykacji na zlecenie wyniosły w 2022 roku ponad 55 milionów złotych.
Asekuracja sp. z o.o.
Trójmiejska Asekuracja wyróżnia się na tle pozostałych firm ujętych w naszym zestawieniu, ponieważ nie opiera swojej działalności wyłącznie na zarządzaniu wierzytelnościami i windykacji.
Działalność operacyjna Spółki prowadzona w 2022 roku obejmowała (poza wymienionymi) pośrednictwo ubezpieczeniowe, obsługę ubezpieczeń zdrowotnych oraz pozostałe czynności administracyjne i pomocnicze na rzecz ubezpieczycieli, jak również świadczenie usług przekazów pieniężnych jako agent Western Union.
Jeśli chodzi o windykację, to Asekuracja zajmuje się nabywaniem portfeli wierzytelności oraz obsługą procesów windykacyjnych. Ich źródłem jest działalność kredytowa i pożyczkowa spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i banków. Bliska współpraca ze SKOK-ami nie jest zaskoczeniem, biorąc pod uwagę fakt, że prezesem rady nadzorczej Asekuracji jest Grzegorz Bierecki, blisko związany ze wspomnianymi kasami.
Asekuracja zajmuje się również windykacją terenową, czego dowiadujemy się ze sprawozdania z działalności za rok 2022:
Spółka dysponuje własną siecią windykatorów terenowych pracujących na terenie całej Polski. W ramach windykacji terenowej Spółka podejmuje czynności windykacyjne związane z dochodzeniem na drodze przedsądowej wierzytelności wynikłych z działalności kredytowo-pożyczkowej partnerów biznesowych. Czynności windykacyjne polegają na osobistym kontakcie z dłużnikami celem dokonania ustaleń dotyczących spłaty przeterminowanych pożyczek.
Przychody Asekuracji z tytułu nabytych wierzytelności wyniosły w 2022 roku ponad 53 miliony złotych.
Eos Poland sp. z o.o.
EOS Poland Sp. z o.o. to warszawska spółka, której głównym obszarem działalności jest jest szeroko rozumiane zarządzanie wierzytelnościami, zarówno na rzecz klientów zewnętrznych, zwłaszcza instytucji finansowych, jak i na rachunek własny.
Firma działa na polskim rynku od 1998 roku.
Przychody netto z całości działalności firmy w roku 2022 wyniosły ponad 61 milionów złotych.
Asseta SA
Asseta SA to firma, w której w 2021 roku doszło do sporych zmian. Jeszcze w styczniu tego roku spółka funkcjonowała pod nazwą Dogmat Systemy SA, ale ta została zmieniona na skutek zmian w strukturze właścicielskiej.
Spółka w związku ze wstąpieniem do grupy kapitałowej Capitea S.A. rozpoczęła świadczenie usług zarządzania portfelami inwestycyjnymi obejmującymi sekurytyzowane wierzytelności we wszystkich Funduszach Inwestycyjnych Zamkniętych posiadających portfele wierzytelności należących do Capitea S.A.
– czytamy w sprawozdaniu z działalności spółki za rok 2022.
Przychody netto z całości działalności firmy w roku 2022 wyniosły ponad 32 miliony złotych.
